WAT MAAKT EEM HELM VEILIG - VOOR ZIJN GEBRUIKER?

“Homologatie” is de erkenning door een officiële instantie dat een bepaald merk en type helm is geproduceerd door een echte en serieuze helmfabrikant, voor een specifiek gebruik in een specifiek gebied en een specifiek beoogd gebruik, en dat de helm is getest en goedgekeurd op basis van een reeks vooraf bepaalde tests die overeenkomen met vastgestelde minimumveiligheidsnormen.

Wanneer een helm is goedgekeurd, krijgt hij een officieel homologatiemerk, dat in de helm is geïntegreerd of op de helm is aangebracht (meestal op het kinstuk genaaid).

Wereldwijd bestaan er verschillende homologatienormen voor motorhelmen, aangezien veel landen verschillende voorschriften en normen voor de homologatie van motorhelmen hebben uitgevaardigd; dit betekent ook dat een helm met een specifieke homologatie alleen wettelijk mag worden gebruikt op het grondgebied waarvoor de homologatie geldig is, vaak een specifiek land.

Een helm kan echter meerdere homologatiegoedkeuringen tegelijk hebben, of een goedkeuring van een homologatienorm hebben die door meerdere landen wordt erkend, zodat hij in deze landen en gebieden legaal kan worden verkocht en gebruikt.

OPMERKINGEN

Met betrekking tot de DOT homologatie is het belangrijk te vermelden dat het DOT conformiteitslabel impliceert dat de helm door de fabrikant zelf of door een derde partij is gecertificeerd als zijnde in overeenstemming met de U.S. Department of Transportation Federal Motor Vehicle Safety Standard 218 (DOT FMVSS 218). Op de naleving van deze norm wordt toegezien door de National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA).
Het is echter een feit dat een helmfabrikant het DOT-certificeringslabel mag aanbrengen, ongeacht of de helm daadwerkelijk is getest en al dan niet voor alle toepasselijke tests is geslaagd. De federale veiligheidsnormen vereisen niet dat de fabrikant de NHTSA documentatie verschaft van testresultaten die aantonen dat de helm aan de normen voldoet, voordat de helm het label krijgt dat hij aan de normen voldoet en aan de consument wordt verkocht.

Als gevolg van dit systeem blijkt uit de gegevens dat motorrijders en andere kopers van helmen in de V.S. momenteel op een willekeurige dag meer dan 40% kans hebben een helm te kopen die niet voldoet aan de prestatienormen waarvan zij werden wijsgemaakt dat hij daaraan voldoet.

Het komt vaak voor dat nephelmen en zogenaamde “novelty helmen” valse homologatiemerken hebben: Omwille van de persoonlijke veiligheid, aangezien deze “helmen” mogelijk geen bescherming en veiligheid bieden, zouden motorrijders alleen helmen van officieel bekende merken en alleen bij erkende en officiële dealers moeten kopen.

Wil een helm veilig zijn voor de gebruiker, dan is het belangrijk dat hij geen gebreken of beschadigingen vertoont, want dan is hij misschien niet meer veilig te gebruiken.

Als een helm bij een ongeval betrokken is geweest, of de schade nu zichtbaar is of niet, gebruik de helm dan niet opnieuw; elke motorhelm is ontworpen voor “eenmalig gebruik”. Dit is ook de belangrijkste reden om nooit een tweedehands of gebruikte helm te kopen met de bedoeling hem te gebruiken!

Voor elke motorhelm geldt dat de helm zelf bestaat uit de volgende 3 lagen, van buiten naar binnen: de buitenschaal, de binnenschaal en de binnenvoering.

Wat betreft defecten of beschadigingen aan een helm, richt je je specifiek op de volgende 4 gebieden van een helm:

De buitenschaal
Dit is de eerste en harde laag van de helm, die zowel de binnenschaal als het hoofd van de gebruiker beschermt tegen binnendringende voorwerpen. Deze buitenschaal bestaat uit 2 verschillende soorten materiaal: Composietmaterialen (“vezels”), zoals b.v. koolstof of glasvezel, die vaak worden gemengd met andere materialen zoals Kevlar.
Dit composietmateriaal is sterker, harder, stijver en gaat aanvankelijk langer mee dan zijn hieronder genoemde alternatief. Helmen van dit soort materiaal zijn meestal ook duurder dan die van het alternatief

Polycarbonaat of soortgelijke materialen (“plastic”), over het algemeen een zachter en minder stijf materiaal

Aangezien een helm een gebruiksvoorwerp is, kan de buitenschaal na verloop van tijd kleine krasjes vertonen. Deze zijn echter ongevaarlijk, zolang ze niet het gevolg zijn van een verkeersongeval. Dit geldt ook – maar slechts tot op zekere hoogte – wanneer een helm op de grond is gevallen, b.v. van het zadel van een motorfiets. Zolang dit niet te vaak gebeurt, heeft het geen negatieve gevolgen voor de helm, zowel wat de buitenschaal als wat de binnenschaal betreft.

De buitenschaal absorbeert en verdeelt de eerste energie van een botsing over haar oppervlak, en fungeert tevens als een pantser dat de zachtere binnenschaal en het hoofd van de gebruiker beschermt tegen mogelijk binnendringende voorwerpen. Elke zichtbare beschadiging kan erop wijzen dat de helm niet veilig is voor gebruik.

De binnenschaal
De binnenschaal is het deel van de helm dat het hoofd van de gebruiker beschermt door de energie als gevolg van een botsing te verdelen en bovendien te absorberenIn de meeste helmen is de binnenschaal – nog steeds – gemaakt van EPS (geëxpandeerd polystyreen, ook bekend als piepschuim); wat de binnenschalen van duurdere helmen betreft, is de binnenschaal, op basis van uitgebreid onderzoek door de fabrikanten van dergelijke helmen, vaak opgebouwd uit meerdere lagen, met verschillende dichtheden in materiaal, om een maximale energieabsorptie te bereiken.

In het verlengde daarvan worden ook andere materialen en alternatieve binnenschaaloplossingen (zoals b.v. Koroyd), die potentieel nog meer veiligheid bieden, ontwikkeld en op helmen toegepast.

Elke zichtbare beschadiging, zoals scheuren of in de vorm van rotting van het materiaal, wijst erop dat de helm niet veilig is om te gebruiken.

De kinband
Een kinband is gewoonlijk gemaakt van zeer sterke stof, vergelijkbaar met het materiaal dat voor veiligheidsriemen voor auto’s wordt gebruikt. Het wordt, meestal met klinknagels, aan de buitenschaal van de helm bevestigd. In het geval dat het kinbandje zelf beschadigd is (b.v. het heeft snijwonden, het ziet er haveloos uit), het bevestigingssysteem beschadigd is (b.v. het opent en/of sluit niet meer effectief) of zelfs defect is, of het is of lijkt niet meer goed vastgemaakt aan de binnenkant van de buitenschaal, is de helm niet veilig om te gebruiken.

Het vizier (indien de helm een vizier heeft)
Net als de voorruit van een auto beschermt het vizier het hoofd, het gezicht en de ogen van een gebruiker van een helm tegen weersinvloeden en tegen mogelijk binnendringende voorwerpen, zoals stenen en insecten. Wanneer het vizier (zwaar) bekrast is, leidt dit tot slecht zicht voor de gebruiker overdag en ’s nachts; het is dan niet veilig om de helm te gebruiken.

Als het vizier gescheurd is, is het mogelijk niet bestand tegen potentieel gevaarlijke voorwerpen waar het tegenaan botst. In dit geval is het niet veilig om de helm te gebruiken.

OPMERKINGEN

Met betrekking tot (on)zichtbare schade aan de helm is het belangrijk te vermelden dat, indien een gebruiker niet zeker weet of een helm nog veilig is nadat deze bijvoorbeeld is gevallen, sommige helmfabrikanten (o.a. SHOEI) hun gebruikers de service bieden hun helm te laten controleren en testen op zijn integriteit, dus veiligheid.
Andere oplossingen om een helm op (onzichtbare) schade te controleren, bijvoorbeeld met een laserscan, zijn in ontwikkeling en (binnenkort) beschikbaar.
Een helm is een persoonlijk veiligheidsmiddel, ter bescherming en beveiliging van het hoofd en het leven van de gebruiker. Gebruik en bewaar hem dienovereenkomstig. Voor de meeste helmen geldt dat een vizier kan worden vernieuwd.

Lees aandachtig de handleiding en eventuele andere informatie die bij een nieuwe helm wordt geleverd, en respecteer en leef de inhoud na, zowel wat betreft “gebruik” als “onderhoud”.  

Gebruik een helm op de manier waarvoor hij bedoeld is en zoals door de fabrikant wordt geadviseerd tijdens het rijden met een gemotoriseerde tweewieler: Dus, in het geval van een (meest) modulaire of zogenaamde opklap-, modulaire of systeemhelm, sluit de voorkant tijdens het rijden.

Waarschijnlijk het belangrijkste en meest “vergeten”, want het is een klein en ogenschijnlijk onbelangrijk dingetje dat gewenning vereist bij het doen en dragen/voelen, is om de kinband altijd goed vast te hebben. 

Indien de helm en zijn gebruiker wel aan alle 5 bovenstaande elementen voldoen, maar het kinbandje helemaal niet vastzit, of tamelijk los zit, kan de helm bij een crash in een ongewenste positie verschuiven of zelfs helemaal van het hoofd worden gehaald en daardoor nutteloos en dus onveilig zijn voor de gebruiker.

Bijna alle materialen, ook de materialen waarvan een helm is gemaakt, zijn onderhevig aan slijtage en scheuren.

Factoren zoals warmte, vochtigheid, zuurstof, zonlicht, trillingen, maar ook zweet, vuil en vet die door het gebruik in een helm terechtkomen, leiden tot aantasting en degradatie van deze materialen: al deze factoren hebben een negatieve invloed op de structurele integriteit en daarmee op de veiligheid die een helm biedt.

Naarmate een helm ouder wordt, wordt hij automatisch zwakker, waarbij sommige delen van de helm (b.v. de polystyreen binnenschaal) de neiging hebben sneller te verslechteren en af te breken dan andere delen (b.v. een glasvezel buitenschaal).

Op basis van gegevens en informatie uit zowel de motorfietsindustrie als de chemische industrie zou een helm – welke dan ook – na 7 jaar, gerekend vanaf de productiedatum, moeten worden vervangen.

OPMERKING

Elke helm is onderhevig aan het verouderingsproces en zal na verloop van tijd zwakker worden, of hij nu vaak of helemaal niet wordt gedragen.

In het dagelijks gebruik is de “juiste pasvorm” van een helm waarschijnlijk het belangrijkste element.  

Een algemene regel voor een nieuwe helm is dat hij redelijk tot zeer goed moet passen en goed moet aansluiten rond de schedel en het gezicht. 

Helmen, met name de binnenschaal van helmen, zijn er in principe in 3 verschillende vormen, die overeenkomen met de algemene vormen van het menselijk hoofd: “rond”, “rond-ovaal” en “ovaal”.  En aangezien een specifiek merk en/of type helm een specifieke vorm heeft, is het logisch dat niet elke helm op elk hoofd past, ook al heeft hij de juiste maat. 

Naast de vorm van het binnenwerk van een helm, is de maat van het binnenwerk van de helm echt belangrijk: zelfs als de vorm correct is, kan de helm nog steeds niet goed passen, als hij ofwel te klein is en dus te strak zit, ofwel te groot en dus te los om het hoofd zit. In beide situaties is een bepaalde helm onveilig voor de gebruiker.  

Te klein 

Wanneer een helm te klein is, vooral en specifiek op en rond de schedel (gemeten op een lijn rond de schedel, net boven de oren), zal dit leiden tot irriterende en zelfs pijnlijke drukpunten, mogelijk leidend tot hoofdpijn, die kunnen en zullen resulteren in ongewenste en gevaarlijke afleiding van de PTW rijder.  

Een helm die te klein is, is onveilig voor de gebruiker.  

Te groot 

Dit betekent dat een helm vrij of zeer ruim zit, ook en vooral op en rond de schedel (gemeten op een lijn rond de schedel, net boven de oren), wat ertoe kan leiden dat de helm tijdens het rijden en manoeuvreren met een gemotoriseerde tweewieler (gemakkelijk) verschuift op het hoofd. 

In normale situaties kan dit leiden tot tijdelijke verblinding en afleiding van de berijder of tot extra en ernstiger letsel en breuken aan bijvoorbeeld de schedel, nek en wervelkolom in geval van een botsing. 

Een te grote helm is onveilig voor de gebruiker.  

OPMERKINGEN

Door het gebruik van een helm, in principe elke helm, zal de binnenvoering “inzitten” en dus platter en dunner worden, waardoor de helm aan de binnenzijde groter wordt. Op grond van dit feit is het echt belangrijk dat een nieuwe helm strak en nauwsluitend rond de hele schedel en het gezicht zit.

Het is technisch mogelijk om in principe elke helm te “re-fitten” en hem kleiner te maken als hij te groot is of is geworden. Een te kleine helm opnieuw passend maken is moeilijker en niet altijd mogelijk zonder afbreuk te doen aan de structurele integriteit en dus de veiligheid van een helm. 

Wil een helm veilig zijn voor de gebruiker, dan moet hij schoon en hygiënisch zijn, zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant. 

Buitenkant – helm en vizier 

Vooral wanneer de buitenschaal van een helm specifieke veiligheidskenmerken heeft, bv. een fluorescerende of lichte kleur en/of reflecterende delen, is het zinvol dat de helm aan de buitenkant schoon is.

Belangrijker nog, ook in lijn met artikel 2. D. in dit document, betreffende een vizier dat niet defect of beschadigd is, dient de buitenkant van een vizier van een helm schoon te zijn, om de gebruiker van de helm een optimaal zicht te bieden. 

Binnenkant – helm en vizier 

De binnenkant van een helm wordt na verloop van tijd vuil en onhygiënisch: haren, huidcellen, vet, maar ook allerlei ziektekiemen, bacteriën en sporen zijn niet ongewoon om in een helm aan te treffen.   

Daarom, en om een helm veilig te houden voor de gebruiker, is het belangrijk om de binnenkant van een helm regelmatig schoon te maken en te ontsmetten.  

Ook de binnenkant van het vizier van een helm moet regelmatig worden schoongemaakt, ook om te voorkomen dat het snel en gemakkelijk beslaat. 

OPMERKING

Bij het reinigen en ontsmetten van een helm is het van groot belang alleen middelen te gebruiken die geschikt zijn voor gebruik op de helm en het vizier: het is ten zeerste aan te raden speciale reinigingsmiddelen te gebruiken die de verschillende materialen en dus de veiligheid van de helm niet aantasten.  

Het is het beste een helm te kiezen en te dragen met bij voorkeur lichte en opvallende kleur(en) en met reflecterende delen, omdat die in het donker beter gezien en zichtbaar zijn. 
Daarnaast is het altijd een optie en mogelijk om reflecterende stickers op de helm aan te brengen. (Dit zal waarschijnlijk verplicht worden met de homologatienorm ECE 22-06).